Krótkie wprowadzenie do tematu zmienności

Dziś opowiem o jednym z najważniejszych, jeśli nie najważniejszym temacie związanym z tradingiem opcjami – zmienności. Będzie to wprowadzenie do tematu gdyż zmienność jest tematem bardzo złożonym. Do zmienności wrócę w przyszłości przy okazji omawiania indeksu VIX. 

W tradingu opcjami pojęciem zmienności mogą się kryć dwa rodzaje zmienności.

• Pierwszym jest zmienność historyczna. Zmienność historyczna, inaczej mówiąc zmienność zrealizowana jest to zmienność jaka została zarejestrowana faktycznie na danym aktywie.

• Drugim rodzajem zmienności, tym bardziej złożonym, jest zmienność implikowana.

Czym jest zmienność implikowana.

Zmienność implikowaną, po angielsku implied volatility, oznaczamy symbolem IV.

IV jest rynkową prognozą prawdopodobnego zakresu ruchu ceny aktywa

Wyrażona jest w procentach i oznacza przewidywany zakres ruchu aktywa ciągu najbliższego roku. Przykładowo, jeśli IV dla akcji Amazona wynosi 30%, oznacza to że rynek przewiduje iż w ciągu najbliższego roku akcje te będą się poruszać w przedziale od -30 do + 30 procent przez ok 67% czasu.

IV jest często postrzegana jako wskaźnik lęku lub niepewności na rynku, im większa zmienność na rynku tym większy strach. Na przykład indeks VIX (CBOE Volatility Index), często nazywany „indeksem strachu”, mierzy oczekiwaną zmienność na rynku akcji w oparciu o ceny opcji na indeks S&P500.

IV nie jest prognozą kierunku ruchu, oznacza to że nie będzie nam pomocna w doborze strategii kierunkowej.

IV jest przez większość czasu przeszacowana. Odpowiada za to kilka czynników, między innymi ekonomia behawioralna przypisuje tutaj rolę heurysykom poznawczym takim jak awersja do strat, heurystyka dostępności czy kotwiczenie.

Zmienność historyczna a zmienność implikowana.

W tabeli widzimy zestawienie zmienności implikowanej oraz zmienności historycznej w ostatnim czasie.

Jak widzimy zmienność zrealizowana dla ETFu SPY tydzień temu nie przekroczyła 15 procent natomiast zmienność implikowana wynosiła ponad 18. Obecnie mamy okres gdzie zmienność zrealizowana przewyższa tą implikowaną.

Na wykresie widzimy ostatni rok i widać że przez większość czasu zmienność implikowana przewyższała tą zrealizowaną. Nie działo się tak jednak zawsze. Widzimy że w listopadzie i grudniu ubiegłego roku było odwrotnie.

Jak jest wyliczana zmienność implikowana?

Zmienność implikowana jest ustalana przez rynek i jej wartość jest wyliczana poprzez odwrócenie modelu wyceny Black Scholes. Po prostu zamiast wyliczać cenę, przedstawiamy aktualną cenę opcji i znając inne parametry jak czas trwania opcji, aktualna cena aktywa bazowego,  wolna od ryzyka  stopa procentowa i wyprowadzamy zmienność implikowaną.

Przykładowo, dla aktywa w cenie 100$:  jeśli opcja call na strike 100 kosztuje 5$ oznacza to że ktoś kto kupuje taką opcję zakłada iż ruch na danym aktywie w czasie trwania opcji przekroczy 5%. 

Do czego używamy IV?

• Ocena czy opcje są tanie czy drogie a tym samym czy bardziej się nam opłaca być netto sprzedawcą czy kupującym. 

• Ocena sentymentu rynkowego, jako że zmienność nazywana jest wskaźnikiem strachu możemy ocenić czy na rynku dominuje pesymizm czy optymizm.

• Pomaga w doborze strategii opcyjnej, w zależności od zmienności możemy zadecydować czy chcemy być sprzedawcą czy kupującym ale również czy dobrać strategię kierunkową czy neutralną.

Czy IV jest wysoka czy niska.

Wyobraźmy sobie sytuację że przyglądamy się akcjom Coca Coli oraz Tesli. Obie akcje mają zmienność implikowaną 40%. Mogłoby się wydawać że jest ona wysoka i na obu akcjach lepiej być sprzedawcą niż kupującym. 

Myślę że nawet intuicyjnie czujemy że 40% na Coca coli to ogromna wartość a 40% na Tesli to co najwyżej dzień jak co dzień. 

Aby nie musieć się zdawać na intuicję możemy korzystać z dwóch skal pomiaru zmienności. 

• Pierwszym jest IV Rank. IV rank mówi nam jak obecna zmienność odnosi się do zmienności implikowanej z ostatnich 52 tygodni. 

• Drugim pomiarem jest IV Percentile. IV percentile pokazuje nam procent dni kiedy IV było niższe od obecnego w ciągu ostatniego roku.

Można przyjąć że wskazania obu wskaźników powyżej 50 mogą nas skłonić do bycia sprzedawcą, zaś poniżej 50 ku byciu kupującym opcje.

Jako że IV Rank bierze pod uwagę tylko 2 skrajne wartości jest on podatny na skrajne wychylenia i w pewnych przypadkach oba wskaźniki mogą sugerować kompletnie coś innego. Moim zdaniem w praktyce lepiej korzystać z IV Percentile. 

Podsumowując, przez większość czasu zmienność implikowana jest większa niż zmienność historyczna, inaczej mówiąc rynek przeszacowuje zakres ruchu instrumentów jak akcje czy ETFyy. Oznacza to że przez większość czasu opcje są wyceniane drożej niż powinny. Jest to nieefektywność którą możemy wykorzystać będąc sprzedawcą netto opcji.

Nie oznacza to jednak że zmienność implikowana jest zawsze większa niż realizowana. W przypadku sytuacji takich jak krach cowidowy czy inne nieprzewidziane wydarzenia  zmienność implikowana potrafi być znacząco niższa niż ta realizowana. Warto więc zadbać o kontrolę ryzyka aby takie sytuacje nie zmiotły nas z planszy.

Nie mniej jednak wydarzenia takie są i tak pozytywne dla traderów opcji ponieważ że tak powiem “resetują” one miernik i sprawiają że w kolejnych tygodniach czy miesiącach po wystąpieniu takiego zdarzenia IV jest ponownie znacznie przeszacowana gdyż każdy spodziewa się najgorszego podczas gdy najgorsze już za nami.

Sprzedając opcje w środowisku wysokiej zmienności implikowanej otrzymujemy za nią wyższą cenę niż w przypadku niskiej IV. Oznacza to, że gdy w trakcie trwania opcji zmienność realizowana jest niższa, cena opcji szybko spada i możemy ją odkupić taniej aby zamknąć pozycję.

Mam nadzieję że zaciekawił was temat zmienności w tradingu opcjami. Wrócę do tego w przyszłości omawiając indeks VIX oraz postaram się przedstawić strategie opcyjne do handlu opartego na zmienności.